مراسم افتتاحیه کارگاه بین المللی تکامل فناوری  قنات و سایر سازه های آبی وابسته باحضور رحیم میدانی معاون وزیرنیرو در امورآب وآبفا ،  میرمحمدی  استاندار یزد  ،  شرافت مدیرکل اداره  میراث فرهنگی ، صنایع دستی وگردشگری  استان یزد، حسین غفوری مدیرعامل شرکت آب منطقه ای یزد و سرپرست مرکز بین المللی قنات وسازه های تاریخی آبی ، علی اصغر سمساریزدی  دبیر همایش ،جمعی از صاحبنظران  و پژوهشگران  از 10کشور جهان در مرکز بین المللی قنات وسازه های تاریخی آبی برگزارشد.

رحیم میدانی معاون وزیرنیرو در امور آب و آبفا ابراز نمود:  امیدوارم این کارگاه آموزشی بتواند دریچه ای به سوی ارزشهای فرهنگی و تاریخی این سرزمین بازکند.

وی گفت : همه ی پدیده ها در معرض  گذر زمان هستند وزمان برهمه چیز می گذرد و آن را کهنه می کند ولی سازه هایی مثل قنات یا آثار تاریخی متعلق به گذشتگان  مشمول کهنگی نمی شود و باگذر زمان زیبایی وجذابیت خودرا ازدست نمی دهد.

 

رحیم میدانی خواستار پایداری یادوخاطره قنات درذهن نسلهای بعدی  واستفاده از آموزه های  برگرفته ازقنات  برای  ساختن آینده  ی بهتر ، شد.

وی ابرازداشت: کشورایران یک کشورپرجمعیت بامنابع آب محدود و پراکندگی نامناسب نسبت به توزیع جمعیت  می باشد که مدیریت منابع آب  در آن کار آسانی نیست .

وی افزود: باید دربهره برداری واستفاده از طبیعت از همان قنات الهام گرفت.

قنات با طبیعت هم زیستی دارد و قنات آسیبی به منابع آب زیرزمینی وارد نکرده اما امروزه  کشور ما بامشکل خالی شدن سفره آبهای زیرزمینی رویرواست   وباید باهمکاری یکدیگر ازاین فاجعه زیست محیطی  خارج شویم.

 آنچه در دولت جدید وبانگاه به گذشته و نگاه عبرت آموز به این نتیجه رسیدیم که مدیریت منابع آب کشور باید بازنگری شود  وباید به همه اصول مدیریت بهم پیوسته منابع آب توجه لازم را انجام داد.

معاون وزیرنیرو در امورآب وآبفا افزود: تمام مشکلات کشور را نمی توان بااقدامات اجرایی وسازه ای حل کرد وباید این مدیریت با مشارکت بهره وران وذینفعان همراه  باشد.

   وی اشاره نمود: دریکی از حوضه های آبریز پرتنش شورای هماهنگی باحضور همه کسانیکه  در مدیریت آن حوزه حضور داشتند تشکیل شد و اگر مدیریت منابع آب با مشارکت همه ذینفعان نباشد به  اهداف توسعه پایدار  دست نخواهیم یافت.

رحیم میدانی گفت: درمورد مدیریت کیفیت منابع آب هم با مشکل روبروهستیم  وکشور ایران درحال صنعتی  شدن می باشد و با معضل فاضلاب خانگی وصنعتی مواجه هستیم که متناسب با این تهدیدات راجع به مدیریت کیفیت منابع آب هم توجه لازم را بایدداشته باشیم.

وی افزود: با اعمال مدیریت کارآمد به استقرار مدیریت مؤثر درآب کشور وباتوجه به نیازهای جوامع انسانی و درچارچوب اصول توسعه پایدار به ظرفیتهای اکولوژیک ، به طبیعت آسیب وارد نکنیم.

میرمحمدی استاندار یزد  که دراین کارگاه سخن می گفت  ابرازداشت: تمدنهای بشری  از آب ومنابع آبی سرچشمه گرفته وزندگی جمعی ما بااستفاده از آب آغاز می شود.

 مردم درمناطقی مثل یزد و کرمان و سمنان ،خراسان و قم وشهرهایی که درمناطق خشک قرارگرفته اند برای تأمین آب مصرفی خود ، فن آوری قنات  را ابداع نموده وبا ایجاد تونل وچاه های عمودی دسترسی به آب رابیشتر نمودند.

 

استاندار یزد افزود: فن آوری قنات سیستم پایداری است که بسته به شرایط طبیعی ، با بارندگی کمتر آبدهی قنات هم کم می شود و بابارندگی بیشتر میزان آبدهی قنات هم اضافه می شودو باتوجه به این شرایط کشاورزان نوع و سطح کشت خودراتنظیم می کنند.

میرمحمدی حفرچاه های عمیق را برای حیات  قنوات مضر دانست و گفت:  چاه های عمیق  که منافع زودگذر را تأمین می کنند و منافع پایدار همچون قنوات را ازبین می برد و منافع حقیقی و حقوقی سبب شده یک منبع آب پایدار وتمدن ساز را با آسیب مواجه نماید.

وی  پایین آمدن سطح آب سفره های زیرزمینی بدلیل برداشتهای بی رویه  را برای قنوات مضرخواند وگفت : نباید فن آوری پایدار قنات را به فن آوری ناپایدار تبدیل نماییم.

میرمحمدی تأکید نمود: از تجارب گذشتگان باید درس آموخت و باید سیستم قنات راحفظ نمود و دراختیار بشر وآیندگان قرارداد و راه علاج برای جلوگیری از خشک شدن قناتها را یافت.

وی ادامه داد: قناتها منشأ تمدن ،هویت و فرهنگ را نشان می دهند و  باید به راه کارهایی رسید که برای بشریت امروز وفردا قابل استفاده باشدو زندگی بشر را راحت کند.

 درادامه حسین غفوری از تفاهم نامه ای فی مابین  بین دولت جمهوری اسلامی ایران و یونسکو  خبرداد وگفت : با همکاری دفتر منطقه ای یونسکو ، کمیسیون ملی یونسکو، وزارت نیرو  و مرکز بین المللی قنات وسازه های تاریخی آبی تفاهنامه برای یک دوره شش ساله ی دیگر تمدید شد و لذا فعالیت ها وبرنامه های مرکز می تواند تداوم داشته باشدو این مرکز در میان نخستین مراکز وابسته به یونسکو است که موفق به تمدید تفاهنامه ی خودشده است.

 وی ابرازداشت:  قنات را می توان بعنوان یک فناوری دانست که سازگاری انسان را نسبت به تغییرات محیطی به خوبی ارتقا داده و ادامه‌ی بقا در شرایط نامساعد فلات مرکزی ایران را امکان پذیر ساخته است.

 

حسین غفوری  افزود: قنات پاسخ گروهی ، جوامع انسانی به تغییرات اقلیم است و قنات نیز به نوبه‌ی خود نظام تولید و ساختار اقتصادی ویژه‌ای را پدید می‌آورد که این ساختارهای اقتصادی بستر روساخت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده و تا زمان حاضر در فلات مرکزی ایران دوام و بقا داشته‌است.

سرپرست مرکزبین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی  اعلام کرد:  پژوهشگران و صاحب نظران از 10 کشور جهان شامل آلمان ، آمریکا ، الجزایر ،تونس ، فرانسه ،  کانادا ، هلند ، یونان ، چین وعراق  در خصوص پاسخ به این  دو پرسش که قنات چگونه و تحت چه شرایطی توانسته سازگاری انسان با طبیعت را بهینه نمایدوهمچنین چگونه قنات می تواند در حفظ سازگاری میان انسان و طبیعت نقش ایفاء کند، به ارائه‌ی آخرین یافته‌های خود می‌پردازند.

وی   افزود: افزایش بازدهی و کارآیی قنات می تواند ماندگاری این میراث کهن راتضمین نماید. درهمین راستا  کتاب"  گردشگری قنات "  که به نقش گردشگری در ماندگاری قنات ها می پردازد و نوشته مجید لباف خانیکی و علی اصغر سمساریزدی می باشد توسط مرکز بین المللی قنات وسازه های تاریخی آبی منتشر شده است.

 درادامه علی اصغر سمساریزدی  دبیرهمایش ابرازداشت: دراین کارگاه جنبه های تکاملی قنات درزمینه های تاریخی ، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرارداده می شود و دانش گذشتگان را مبنایی برای الهام بخشی بویژه در رفع چالش های فراروی آب کشور قرارمی دهد.

وی افزود: این کارگاه باهمکاری مرکز بین المللی قنات وسازه های تاریخی آبی و مؤسسه بین المللی آب ، یونسکو ، وزارت نیرو ، استانداری یزد وشرکت آب منطقه ای یزد برگزار گردید.

 

  دبیر این همایش  4محور این کارگاه را تشریح و بیان کرد:محور 1: جنبه‌های تاریخی: ردیابی قنات و فناوری‌های آبی در تمدن‌های باستان،محور 2: تکامل اجتماعی: میراث قنات و فناوری‌های آبی در خصوص همکاری، عدالت اجتماعی و همگرایی،محور 3: فناوری فنی: ارتقاء قنات برای هماهنگی بیشتر با شرایط در حال تغییر،محور 4: تکامل از طریق تبادل: نقش تبادلات فرهنگی و فنی میان ملت‌ها در تکامل قنات و فناوری‌های آبی می باشد.

 علی اصغر سمساریزدی درخصوص  وضعیت شرکت‌کنندگان در کارگاه بین المللی تکامل قنات و فناوری های آبی وابسته اظهارداشت:

تعداد شرکت کنندگان 34 نفر که از این تعداد  22 نفر خارجی و12 نفر ایرانی می باشندو20مقاله از 30 مقاله کامل دریافت شده ، جهت ارائه شفاهی  در کارگاه به تصویب کمیته رسید.  

 وی افزود:  این کارگاه در هفت نشست  به ترتیب باعناوین تکامل و تطور تاریخی (1) ،تکامل و تطور تاریخی (2)،پایداری – قنات و شهر،مطالعات موردی،فرهنگ و میراث قنات،فناوری و مهندسی – مدیریت،میزگرد خبرگان و فعالان قنات برگزارمی شود.

آنگلاکیس نماینده انجمن بین المللی آب IWA)) گزارشی درخصوص فعالیتهای این انجمن  در سراسر جهان ارائه نمود.

 

 شایان ذکراست :سابقه‌ی کارگاه بین المللی تکامل قنات و فناوری های آبی وابسته به کارگاه دیگری با عنوان کارگاه بین المللی فناوری قنات بازمی گردد که با همکاری مؤسسه بین المللی آب و فاضلاب مراکش، مرکز ملی آب شرب مراکش و انجمن بین المللی آب در تاریخ 24 الی 26 اکتبر 2013 برگزار شد و هدف اصلی آن ،گردآوری و ارائه‌ی آخرین تحقیقات انجام شده توسط پژوهشگران و متخصصین قنات در خصوص شناخت، حفاظت و احیاء فناوری قنات بود.

 برگزارکنندگان این کارگاه بر این باور بودند که قنات، هنوز ظرفیت‌های ارزشمندی برای ایجاد نظامهای پایدار بهره‌برداری از منابع آب دارد. همچنین این فناوری بومی دارای ارزشهای تکنیکی و فرهنگی مناسبی می‌باشد که می‌تواند دیدگاه جامعه را نسبت به منابع طبیعی و به ویژه بهره‌برداری از آبهای زیرزمینی تغییر دهد. کمیته‌ی علمی آن کارگاه را متخصصین بین المللی از کشورهای مراکش، یونان، ایتالیا،ایران، فرانسه، آمریکا، الجزایر، هلند، قزاقستان و ترکیه تشکیل می دادند. علاوه بر کشورهای نامبرده، شرکت‌کنندگانی از کشورهای آلمان، آذربایجان، چین، عمان، عربستان سعودی و اسپانیا نیز به ارائه‌ی مقالات و نتایج تحقیقات خود پرداختند.